Bir bina, tesis veya işletmenin yangın risklerini belirlemek, bu riskleri değerlendirmek ve riskleri azaltmak için alınması gereken önlemleri önermek amacıyla hazırlanan kapsamlı bir belgedir. Bu rapor, yangın güvenliği yönetmeliğinin temelidir, hem mevzuata uyum sağlamak hem de can ve mal güvenliğini arttırmak için kritik öneme sahiptir.

Yangın Risk Analiz Raporu Hazırlanma Süreci:
1-Ön Hazırlık ve Planlama: Analiz sürecini organize etmek ve gerekli bilgileri toplamak amacıyla yapılır.

Adımlar:
a-Analiz yapılacak alanın belirlenmesi (bina, tesis, fabrika vs.)
b-İlgili mevzuat, standartlar ve yönetmeliklerin incelenmesi.
c-Analiz ekibinin oluşturulması. (yangın güvenliği uzmanları, mühendisler, iş güvenliği uzmanları vs.)
d-Analiz sürecinin kapsamının ve metodolojisinin belirlenmesi.

2-Veri Toplama ve Sahada İnceleme: Yangın risklerini belirlemek amacıyla gerekli verileri toplamaktır.

Adımlar:
a-Bina/tesis Bilgileri: Yapının mimari özellikleri (kat sayısı, büyüklük, kullanım amacı vs.), yapı malzemeleri ve yangına dayanıklılık özellikleri.
b-Yangın Yükü: Yanıcı malzemelerin türü, miktarı ve dağılımı; kimyasal maddeler, gazlar ve patlayıcıların varlığına denir.
c-Mevcut Yangın Önlemleri: Yangın algılama ve ihbar sistemleri, yangın söndürme sistemleri (sprinkler, yangın hidrantları, gazlı söndürme sistemleri vs.), acil çıkış yolları, yangın merdivenleri, yangın kapıları ve yangın söndürme cihazlarıdır.
d-İnsan Faktörü: Yapıda bulunan kişi sayısı ve yoğunluğudur. Personelin yangın güvenliği eğitim durumu da insan faktörü içerisinde değerlendirilir.
e-Çevresel Faktörler: Yapının bulunduğu yer ve o yere itfaiye erişim süresi ve müdahale imkanlarıdır.

3-Risklerin Belirlenmesi ve Sınıflandırılması: Toplanan verilere dayanarak yangın risklerini tanımlamak ve sınıflandırmaktır.
Adımlar:
a- Elektrik tesisatı, ısıtma sistemleri, yanıcı malzemeler gibi potansiyel yangın kaynaklarının belirlenmesi.
b- Bina bölümleri arasında yangının yayılma hızı ve yönünün araştırılması ve yangın bariyerlerinin (duvar, kapı, döşeme) etkinliğinin kontrol edilmesi.
c- Yangının insan sağlığı ve mal üzerindeki potansiyel etkilerinin araştırılması.
d- Potansiyel yangın risklerini düşük, orta, yüksek ve çok yüksek şeklinde derecelendirme.

4-Risk Değerlendirmesi: Belirlenmiş risklerin olasılık ve etkilerini değerlendirmek amacıyla yapılır.
a-Risk Matrisi Kullanımı: Yangın çıkma olasılığı halinde yangının şiddetinin derecelendirilmesi.
b-Kantitatif ve Kalitatif Analiz: Sayısal verilere dayalı analizler (Yangın yükü hesaplamaları.) ve niteliksel değerlendirmelerdir. (Personel eğitim durumu.)

5-Önlemlerin Belirlenmesi: Riskleri azaltmak ve kaldırmak için alınacak önlemleri önermek amacıyla yapılır.
a-Pasif Önlemler: Yangına dayanıklı yapı malzemelerinin kullanımı, yangın bölümlemeleri ve yangın kapıları yapmak.
b-Aktif Önlemler: Yangın algılama ve ihbar sistemlerinin kurulması ve iyileştirilmesinin yapılması ve otomatik yangın söndürme sistemlerinin kurulması. (sprinkler, gazlı söndürme sistemleri vs.)
c-Organizasyonel Önlemler: Acil durum ve tahliye planlarının hazırlanması ve personel eğitimleri ve yangın tatbikatlarıdır.
d-İdari Önlemler: Yangın güvenliği politikalarının oluşturulması ve periyodik denetim programlarıdır.

6-Raporun Hazırlanması: Raporun hazırlanması sonucunda pasif, aktif, organizasyonel ve idari önlemler önerilir.

7-Raporun Sunulması ve Uygulama Planı: Önerilen önlemlerin uygulanması için bir eylem
planı hazırlanması ve takip ve denetim süreçlerinin belirlenmesi.

8-Periyodik Gözden Geçirme ve Güncelleme: Yangın risk analiz raporunu güncel tutmak ve yeni risklere karşı önlem almak amaçlanır.

Yangın risk analiz raporu, yangın risklerini bilimsel ve sistematik bir şekilde değerlendirerek, can ve mal güvenliğini arttırmak için alınması gereken önlemleri ortaya koyar.